a) Bartosz Gajda - powitanie, rozpoczęcie spotkania, krótkie wprowadzenie b) 10:20 Jordi Palet Martinez - prezentacja: IPv6 deployment status in Europe and the IPv6 Task Forces - start of concept (IPv6 forum) - no standardization activities - cooperation with IETF, ETSI - interoperability test - main goal: promotion of IPv6 - mainly for Europe, but open to other - prepare roadmod for adoption IPv6 in Europe in global scale (till 2005) - European commission - mobiles with IPv6 (Nokia, Motorola, etc) - 2nd phase is to make sure that roadmap is in good shape for every country - Philips is working with telecos to start using multicast (radio, infrared, remote-controls) - Playstation, X-box other console will have IPv6 - question: is multicast supported by TF and commission, answer: support is for IPv6, multicast is just a part (nobody cares about IPv4-multicast) - 45 projects with focus on IPv6, total 180 MEuro (probably the most invested specific topic) - (6POWER) 200mbit in power networks (IPv6, multicast, QoS) - competitor to DSL lines in Spain, backport to IPv4 (f.e. QoS) - 6LINK - collaboration between projects (to not do the same activities), IPv6 Cluster (f.e. JOIN demonstration) (www.ist-ipv6.org) - commission is forcing IP projects to use IPv6 also - ambient intelligence - millions of devices which needs to be connected - IPv6 addressing space and security is helpful - 6Net and Euro6IX - 34MEuro, (18MEuro from EU) - Euro6IX - telecommunication oriented, to build IPv6 only network, no Poland inside; to establish Internet Exchangers (IXs), telecos has already international networks with IPv6 deployed (Spain, Italia, Portugal) - European IPv6 TF - working on new portal with much more political level information for decision makers - every TF has own web page - global IPv6 service launch event - all research networks invited to put together global IPv6 network, most of universities reachable using IPv6 - Renault - IPv6 enabled car, wireless LAN, GPRS, maintenance of the car, safety mechanisms (accidents etc..) - achievements: promotion, dissemination, IPv6 in IXs and DNS root mirrors, - challenges: lack of business model, lack of new IPv6-ready applications and services, telecoms: BT has research for IPv6, are not able to provide IPv6, other telecos has IPv6, but do not promote; lack of simpler and clearer technical answers (IETF works on it); no funding for National Task Forces; no funding for the take-off of the ISPs and industry in general (f.e. in Japan there is refunding when ISP deploys IPv6); Telia saves money on using IPv6 - XP and 2003 has complete support for IPv6 (automatically installed, needs only to be enabled) - users do not know they are using IPv6, but they see that they can do new things - when 3G cellular phones will have IPv6, fixed network will have to have it too - in RIPE, standard IPv6 preflen is /32 (65536 * 65536 /64 subnetworks) - use cases in countries - every product sell to DoD must have IPv6 since October 2003; DoD: IPv6 for each individual soldier - support in hardware; software; ISPs (only native support considered); IXs - Skype is not working with IPv4, but will be; 80% of development time was to make sure that it will work in every network environment (NAT, firewalled, etc); answer would be IPv6, transition is not in application c) Bartek Gajda - prezentacja: Początki i stan aktualny Polskiej Grupy Roboczej IPv6 - strona WWW, lista dyskusyjna, archiwum - uczestnicy zapisani na listę - wikipiedia IPv6: sieci IPv6 w Polsce, pule adresów, projekty IPv6, wolne strony do uzupełnienia d) Tomasz Zygmuntowicz (NASK, kier. zesp. tech. DNS) - prezentacja: IPv6 w NASK - IPv6 w NASK - 2001:a10::/32 (2002 rok) - obsługa IPv6 w NASK - primary NS d IPv6 dla .pl (i pozostałych) - umożliwienie rejestracji AAAA w delegacjach domen - etapy prac: testy wewnętrzne (do końca roku), testy BIND, zachowanie DNS w środowisku mieszanym (dual-stack), testy systemów operacyjnych (Linux i Windows) - uruchomienie produkcyjne: sieć szkieletowa NASK, osobny primary NS dla obsługi tylko IPv6, uruchomienie primary NS na jednym serwerze dla IPv6 i IPv4, możliwość rejestracji AAAA - sieć szkieletowa: peering w WIX, DE-CIX, Pionier; rozgłaszanie IPv6 tylko w AS akademickim; tranzyt - przez kogo?; wdrożenie sieci komercyjnej ?? - plany na przyszłość: uruchomienie IPv6 na pozostałych serwerach NS ze strefami NASKowymi - EPP - jest możliwość rejestracji AAAA, system jest przygotowany, będzie w registry i w strefach, brak możliwości aktualnie poprzez formularze - strony aktualnie nie wspierają i nie są na priorytecie, ale mają być e) Tomasz Mrugalski (Politechnika Gdańska) - prezentacja: DHCPv6 Teoria i praktyka - agenda - konfiguraja stateless - przyznawania adresów lokalnych łącza, globalnych, brak możliwśści określania jakichkolwiek parametrów (np. DNS) - konfiguracja stateful (DHCPv6) - przyznawianie adresów globalnych, gromadzenie informacji o węzłach w sieci - standaryzacja - długi okres standardyzacji, 28 draftów, RFC 3315 (czerwiec 2003), RFC 3319 (opcje SIP), pełno dodatkowych drafów do opcji (NIS, NTp, FQDN, prefix-delegation, lifetime) - implementacje - dhcpv6.sf.net (IBM), BSD: KAME, Cisco: tylko prefix-dlegation, HP-UX, NEC - większość nazywała się dhcpv6, więc nazwali Dibbler (Linux i Windows) - założenia: rozbudowana konfiguracja serwera, zerowa konfiguracja klienta, nieobowiązkowa możliwość konfiguracji klienta, przenośność, przejrzysta architektura (model obiektowy), rozszerzalność (dodatkowe opcje w draftach), zrzut stanu w XML - możliwości - perspektywy rozwoju - zainteresowanie z różnych państw, wsparcie mobilności, skalowalność (SQL, relay), miracja w kierunku produktu f) Rafał Maszkowski (6bone, ICM) - początki i historia IPv6 w Polsce :) - początek praz z IPv6 w 1997 roku - zaczeło sie w PDI w Toruniu, komputer służył do czego innego - prefix 2001 jest jeszcze niewykorzystywany w 6bone g) Grzegorz Banasiak IPv6 w CBR TP S.A. prezentacja - IPv6 w CBR TP S.A. - CBR - Centrum Badawczo-Rozwojowe, innowacje, badania, współdziałanie z France Telecom (badania), udział w projektach naukowo-badawczych - prowadzenie testów urządzeń przed wdrożeniem, analizy porównawcze, prognozowanie rozwoju usług - Pracownia Sieci Pakietowych - testy zgodnościowe, wydajnościowe, sledzenie postępów standaryzacyjncyh ITU, ETSI, IETF - utrzymanie węzła 6bone CBR-TPSA: tunele statyczne, przyznawanie prefiksów /64 i /48, delegacje domen odwrotnych (ip6.arpa, ip6.int) - usługi dostępne przez IPv6: WWW, DNS, NTP - IPv6 Tunnel Broker, być może w przyszłości dla sieci Polpak - testy wydajnościowe interfejsów Juniper dla ruchu IPv6 oraz IPv4+IPv6 (Q2/2004) - analiza obecnego stanu wykorzystania adresów IPv4, prognozy na przyszłość (Q2/2004) - plany: zainicjowanie procesu wprowadzenia IPv6 w sieci Polpak (Q4/2004); testy IS-IS i BGPv4 pod kątem IPv6 w Juniper i Cisco; uruchomienie Tunnel Brokera (Q1/2005); implementacja SixXS Heartbeat Protocol oraz Tunnel Information & Control, wykorzystanie SixXS AICCU; uruchomienie testowego serwera Teredo w CBR (2002: 6to4) - wg TPSA - wyczerpanie adresów nie jest powodem wprowadzenia IPv6, prognozy na skończenie adresów to 2020; z powodu zarządzania blokami adresów IPv4 to 2010 - Rafał Maszkowski: czy są gotowe brokery, czy każdy musi tworzyć własne? - są kawałki softu (telecom italia, zbiory skryptów), można wykorzystać, tpsa pisze od początku (inteligentny broker), pop SixXSa pule są wykrajane ze "spójnego?" zbioru, tpsa chce uwzględniać docelową adresację i agregację - Rafał Maszkowski: SixXS, na jakiej zasadzie współpraca, czy oprogramowanie otwarte - operator ma zadbać o transport IPv6, SixXS instaluje oprogramowanie, wspracie dla tuneli statycznych, dynamicznych, końcówki za NATem - to wszystko dostępne od razu; chcieliby to zastosować, ale ze względów politycznych może nie przejść; Ľródła otwarte są dla części klienckiej, ale część serwerowa nie jest otwarta i nie jest planowana do otwarcia - Jordi: 2 open implementations (Carmen, telecom Italia; don't remember other); offtopic: Indie mają 5 poziomów NAT; RIPE nie chce przyznawać dużych pól adresowych, chociaż nie powinni promować NATa to sugeruję w takich przypadkach jego użycie; 6bone has been helpful in starting IPv6, but it is tunnel-based, has no QoS and is for tests, You cannot get new 6bone(3ffe) prefix, production(2001) prefix are easy to get; there is plan for extending policy to give IPv6 prefix for everyone who has IPv4 prefix; 6bone will dissapear of 6th of June i 2006 (satan date!); you can get experimental AS and prefix if You are ISP, for two years) without big charge. the most important thing in IPv6 - extensibility (extension headers), it is easy to add new functionality using header chains h) Krzysztof Nowicki, Politechnika Gdańska - autor książki o IPv6 - propagowanie IPv6 nie tylko wśród podręczników - podręcznik dawno wyprzedany - przygotowane 5 scenariuszy laboratoriów - my wiemy jak działa IPv6, ale inni nie wiedzą, należy wymieniać się scenariuszami użycia IPv6 - oczekuje na wymiane informacji - Marcin Kamiński, Bartosz Belter: mamy gotowe scenariusze do IPseca - będzie nowe wydanie i) Bartosz Gajda - prezentacja: rozwój IPv6 w PCSS i w sieci Pionier - kilka słów o Pionierze - adresy IPv6 podłączone do Pioniera (klienci MAN), BGP Pior Goczał opowiada o konfiguracji T320 dla IPv6: - nie będzie tuneli w Pionierze - podłączenia do Geanta, do Telii nie ma, Sunet i CESNET - Piotr Goczał (wystąpienie o IPv6 w Pionierze) - sprzęt - na wszystkich ruterach jest lub może od ręki być, T320, M5 w Łodzi, problemem jest GSR w Poznaniu, niby jest support, ale problematyczna jest wydajność i stabilność - klasa adresowa wydzielona z klasy LodMANa - starania aby sieć IPv6 wyglądała jak IPv4 - protokół rutingu IS-IS, multiple topology (topologia może być inna dla IPv4) - działa oprócz GSRu (nie zestawiają się sąsiedztwa na interfejsie GEth lub ATM) - ruchy w kierunku PCSSu żeby coś z tym zrobić - jakaś przekładka na ATM - reverse DNS dostępny chyba tylko po IPv4 dla adresów Pioniera, ale może być uruchomiony po IPv6 - nie ma ustaleń w "warstwie politycznej" jak to się ma rozwijać, założenie że nie będzie rozróżniania między prefiksami IPv4 i IPv6 - zainteresowanie IPv6 jest małe (jak padło to nikt nie zauważył), jedynie użytkownicy IRC Bartek Gajda (c.d): - początek od 6bone (ICM) - testy na 7200, Juniper M5 - aktualnie główny ruter M5 działa dual-stack Piotr Goczał: skąd jest uplink dla klienta komercyjnego? odp:nie ma uplinku, jest tylko peering - prezentacja 6NETu - usługi IPv6 w PCSSie j) Przerwa na kawe k) Jordi - demonstracja - przykład użycia IPv6 - Jordi ma dom z siecią w elektryce, eth i wireless - lights, heating system, 4 IPv6 cameras (panasonic, wireless and ethernet, just plug), zasłony, alarm - zasłonił zasłony i pokazało się na wyjściu z kamery - if IPv4 there would be NAT, how to get to specified device? - IPv6 end-to-end, every device has got own IPv6 address l) Bartek Gajda - co dalej z Grupą Roboczą IPv6 - jakie są propozycje prac nad IPv6, kto chce się dołaczyć do propozycji, prośba o zabranie głosu - nie chcemy robić sztucznych tworów, grup; robić tylko konkretne zagadnienia - propozycja: PCSS udostępnia peeringi IPv6 dla wymiany doświadczeń - każdy się przedstawia: - Olsztyn - wszystko jest dual-stack oprócz niereformowalnych Cisco, problem z uzyskaniem natywnego IPv6 do Poznania lub Łodzi, /32 jeszcze nie rozgłaszana, większość usług jest dual-stack, klienci nie są zainteresowanie IPv6; jedyna porażka to serwer newsów, inn nie chce działać po IPv6 - NASK - otwarty na IPv6 w DNSie - pierwsza grupa dotycząca DNSu - TPSA - testy heartbeat-protocol, implementacja w C wykorzystująca backend w postaci plików tekstowych, chodzi o stworzenie tunnel-brokera, druga grupa; przezroczysta translacja transmisji - GTS - mają pulę z RIPEu, nie mają dużych doświadczeń, - ICPNET - łącze natywne do pozmanu, peeringi w tym tunelowe, prace nad IPv6 w urządzeniach modemów kablowych, DOCSIS nie obejmuje obsługi natywnie IPv6; ruter ISATAP; większość ruterów na dual-stack - Maciej Brzeszczuk, Netia - nie ma IPv6, jest już ruter na IPv6, w '98 postawił FreeBSD na 6bone (2-3 lata działało) - Rafał Maszkowski: ICM, 6bone - tunnel brokery, chce sprawdzić implementację z Włoch, w ICM jest dział sieciowy, oni powinni skonfigurować IPv6, ale nie poszło, może uda się uruchomić w ICMie IPv6 (Jordi: is a problem of asking good people) - Piotr Żurawski (Crowley, nieobecny) pisze coś w temacie tunnel brokera - Piotr Janczeski (BYDMAN) - własna pula, peering do Pioniera ale aktualnie nieaktywny bo zmieniali ruter; serwery DNS po IPv6 obsługujące domene MANu; - Łukasz Trąbiński (ATM) - testowa pula adresowa, przetestowana większość urządzeń, większość ruterów szkieletowych jest gotowa, czekają na klientów, niestety nie ma zainteresowania, jest serwer newsów - Robert Woźniak (ATM) - Junipery w szkielecie, jest IPv6; problemy z Cisco; klienci są zainteresowani ale nie mają u siebie infrastruktury żeby natywnie puścić IPv6; zainteresowanie proxy dla klientów IPv6 chcących korzystać z zasobów IPv4 - Jordi zaproponował żeby nie rozdzielać list mailowych, bo i tak w różnych grupach będą Ci sami ludzie; ułożyć listę i wyznaczyć odpowiedzialnego, ale pracować wspólnie, nie rozdzielać; objective of TF is not creating working groups; we dont belive in so much structure like having a chair, subchair etc. - Bartek Belter (PCSS) - współpraca z Mrugalskim na temat DHCPv6 - Marcin Kamiński: testy ipsec, przerabianie aplikacji, mg6 - Maciej Głowiak - aplikacji mcast6 server, aplikacje strumieniowe, H323, transmisja 5 stacji radiowych po IPv6 - Krzysztof Nowicki - potrzeba tych co prą na IPv6; należy użytkowników zachęcić do IPv6; ludzie nie chcą tego na czym się nie znają; należy nauczyć użytkowników, aby korzystali z IPv6 chociażby do Internetu; masowe nauczanie, edukacja, jak najwięcej materiałów, skryptów do zaznajomienia użytkowników m) Wyłonienie ZESPOŁU KOORDYNACYJNEGO (steering commitee): (osobny plik) http://www.pl.ipv6tf.org/docs/sc.txt n) Następne spotkanie planowane jest w styczniu 2005 w Łodzi